Niedziela Palmowa
Słowo Boże:
Niedziela Palmowa, czyli Męki Pańskiej jest szóstą niedzielą Wielkiego Postu rozpoczynającą czas bezpośredniego przygotowania do Męki, Śmierci i Zmartwychwstania Chrystusa, czyli Wielki Tydzień.
Kościół w tym dniu obchodzi pamiątkę uroczystego wjazdu Pana Jezusa do Jerozolimy na pięć dni przed Jego ukrzyżowaniem. Jak podają Ewangeliści, zgromadzone wówczas tłumy słały płaszcze na Jego drodze, rzucały gałązki oliwne i palmowe, wołając: Hosanna Synowi Dawida: błogosławiony, który przychodzi w imię Pańskie (Mt 21,9).
Nazwa i historia:
Pochodzi od wprowadzonego w XI w.zwyczaju święcenia palm, jednak same obchody są wcześniejsze: Egeria Pątniczka wspomina, że pod koniec IV w. patriarcha Jerozolimy odtwarzał gest Jezusa dosiadając oślicy i otoczony radującymi się tłumami wjeżdżał z Góry Oliwnej do miasta. Zwyczaj ten dotarł także na Zachód w V-VI w.
W Polsce tradycja Niedzieli Palmowej sięga okresu Średniowiecza, z kolei nazwa, którą się posługiwano to: Niedziela Kwietna ze względu na pojawiające się w tym czasie pierwsze kwiaty. Obecnie to określenie nie jest już używane.
Liturgia:
W Niedzielę Palmową wierni gromadzą się poza kościołem na wyznaczonym miejscu, gdzie Ksiądz święci przyniesione palmy i czyta Ewangelię o wjeździe Pana Jezusa do Jerozolimy. Następnie procesja z palmami rusza do kościoła, śpiewając pieśń ku czci Chrystusa Króla. Na jej czele niesie się krzyż przyozdobiony palmą.
Obrzęd poświęcenia palm należy już do liturgii mszalnej. W ten dzień odczytuje się zwykle z podziałem na role, opis męki Pańskiej z jednej z Ewangelii synoptycznych: Mateusza, Marka lub Łukasza (Mękę Pańską wg św. Jana czyta się podczas liturgii Wielkiego Piątku). Ksiądz, który celebruję liturgię zakłada szaty koloru czerwonego.
Znaczenie:
Liturgia Niedzieli Palmowej, łącząc w sobie radosną procesję z palmami oraz czytanie opisu Męki Pańskiej podkreśla, że triumf Chrystusa i Jego Ofiara na krzyżu są ze sobą nierozerwalnie związane. Ukazuje Jezusa jako Króla i Pana, który pomimo okrutnej śmierci, nigdy nie pozbawił się majestatu królewskiego i prawa do panowania. Wręcz odwrotnie, przez swoją mękę i śmierć umocnił to prawo.
W strukturze liturgii Niedzieli Palmowej chwała i radość łączą się z cierpieniem, ukazując w ten sposób, że to właśnie krzyż otwiera drogę do nieba. Męka Chrystusa była bowiem zapowiedzą zbawienia i zmartwychwstania.
Przygotowanie palm:
W Polsce trudno o prawdziwe palmy, stąd narodziła się tradycja przygotowywania specjalnych palemek. Najczęściej są one robione z gałęzi wierzbowych z baziami i z liści bukszpanu lub borówek. Są również przyozdabiane suszonymi kwiatami bądź wstążkami. W wielu parafiach organizuje się konkursy na najpiękniejszą lub największą palmę. Również w naszej parafii, w Niedzielę Palmową 10.kwietnia 2022 roku został zorganizowany konkurs na „najpiękniejszą palmę wielkanocną”.
Poświęcone palmy są przechowywane przez cały rok aż do Środy Popielcowej, kiedy są spalane, a powstały z nich popiół służy do posypania głów wiernych.
Na zakończenie, dla tych, którzy cierpliwie wytrwali podczas czytania, zapraszamy do galerii zdjęć z Niedzieli Palmowej w pyrzowickiej parafii.
Autorka tekstu: Anna Gładkowska, katechetka w NSP w Pyrzowicach